Met de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) wil de Europese Unie de duurzaamheidstransparantie van bedrijven bevorderen. Deze richtlijn verplicht ondernemingen om hun impact op mens en milieu in gestandaardiseerde rapporten openbaar te maken. Hoewel deze verplichting al in 2024 in werking trad, heeft België de deadline van 6 juli 2024 gemist om de richtlijn tijdig in nationale wetgeving om te zetten. Het gevolg: de Europese Commissie zet juridische stappen die gevolgen kunnen hebben voor Belgische bedrijven.
De CSRD biedt bedrijven een raamwerk voor ESG-rapportering (milieu, maatschappij en governance) en is bedoeld om de transparantie en verantwoordelijkheid van bedrijven te verhogen en stakeholders te informeren over hun duurzaamheidsinspanningen. Bedrijven die aan deze verplichting moeten voldoen, zijn onderverdeeld in verschillende categorieën en kregen elk met een eigen rapportagetermijn:
Daarnaast zullen ook kleinere bedrijven in het ecosysteem van deze ondernemingen indirect de impact van de CSRD voelen. Volgens een impactstudie zal 63% van de Europese kmo’s indirect geraakt worden door de CSRD, wat in België neerkomt op meer dan 700.000 bedrijven.
Omdat België en zestien andere EU-lidstaten de richtlijn nog niet volledig omgezet hebben in hun nationale wetgeving, startte de Europese Commissie inbreukprocedures op. Naast België kregen ook Tsjechië, Duitsland, Estland, Griekenland, Spanje, Cyprus, Letland, Luxemburg, Malta, Nederland, Oostenrijk, Polen, Portugal, Roemenië, Slovenië en Finland een formele aanmaning. Deze landen hebben nu twee maanden om het omzettingsproces af te ronden. Reageren ze niet tijdig, dan zal de Europese Commissie een gemotiveerd advies uitbrengen en kan ze de zaak voorleggen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie, wat kan leiden tot financiële sancties.
Voor bedrijven die onder de CSRD vallen, is het een intensief proces om duurzaamheidskwesties te identificeren en meetbare KPI’s op te stellen. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de analyse van relevante milieu-, sociale en governancefactoren. Het volledige proces kan zes tot acht maanden duren, en vraagt om zorgvuldige planning en aanzienlijke middelen, waardoor de onzekerheid rondom de implementatie een extra uitdaging vormt.
In het tweede kwartaal van 2024 keurde de Belgische federale ministerrad een voorontwerp van de CSRD-wet goed. Enkele maanden later, in juli , brachten de Gegevensbeschermingsautoriteit en de Raad van State hun adviezen uit over dit wetsvoorstel, maar het verdere proces ligt voorlopig stil in afwachting van een nieuwe federale regering. Verwacht wordt dat het Belgische parlement nog dit najaar stemt over de omzettingswet. Tot die tijd blijven zowel de CSRD-plichtige bedrijven als auditeurs in onzekerheid over de exacte vereisten waaraan ze moeten voldoen.
Zolang de wet niet volledig is ingevoerd, onderstrepen Europese instanties dat investeerders in hun beslissingen geen rekening kunnen houden met de duurzaamheidsprestaties van ondernemingen. De huidige situatie blijft daarom doorlopen: bedrijven moeten blijven rapporteren volgens de bestaande nationale richtlijnen, terwijl ze zich voorbereiden op strengere eisen. En dat kan hun positie op de Europese markt verzwakken.
Met de huidige vertragingen – zowel op nationaal als Europees niveau – is het erg belangrijk dat de Belgische overheid de omzetting van de CSRD-wetgeving versnelt. Met de implementatie van die richtlijn bieden ze bedrijven een cruciaal en duidelijk kader voor duurzaamheidsrapportage, en dat bevordert op zijn beurt het vertrouwen en de loyaliteit bij stakeholders, en maakt de weg vrij voor meer duurzame investeringen en innovatie.
